OKRES WIELKANOCNY

50 DNI RADOŚCI PASCHALNEJ

Okres Wielkanocny rozpoczyna się Wigilią Wielkanocną, która równocześnie kończy okres czterdziestodniowego przygotowania Paschy, czyli Wielki Post. Czas wielkanocnej radości trwa w liturgii 50 dni i kończy się niedzielą Zesłania Ducha Świętego. W 40-tym dniu obchodzimy uroczystość Wniebowstąpienia Pana Jezusa, co jest zgodne z historycznym faktem tego wydarzenia ewangelicznego.

Okres Wielkanocny ma być obchodzony jako jedna „Wielka Niedziela” i dlatego każda z siedmiu niedziel tego okresu nosi nazwę „Niedziela Wielkanocna”, a nie jak dotychczas „po Wielkanocy”. Jest to jakby jeden „Wielki Dzień” rozłożony na siedem radosnych niedziel, „dzień, który uczynił Pan” (Ps 119, 24). Mamy się wszyscy radować w nim i weselić. Trwa w tym okresie „ten Jeden Dzień, który uczynił Pan, Dzień, który jest dziełem Bożej mocy objawionej w Zmartwychwstaniu Chrystusa. Zmartwychwstanie jest początkiem nowego Życia i nowego Czasu. Jest początkiem nowego Człowieka i nowego Świata” (Jan Paweł II).

Ostatnich dziewięć dni Okresu Wielkanocnego zmienia nieco swój charakter. Rozbrzmiewa w nich wołanie uczniów Chrystusa o przyjście Ducha Świętego, by zstąpił i odnowił oblicze „ziemi, tej ziemi”, na której żyjemy.

Od Wniebowstąpienia do Zesłania Ducha Świętego, w domach naszych jak w wieczerniku, trwać będziemy wraz z Maryją na modlitwie, oczekując przyjścia Ducha Świętego.

W liturgii rodzinnej tego okresu centralne miejsce zajmuje paschał rodzinny. Dominuje w niej radość płynąca z obecności Pana.

Może jeszcze kilka detali dla pełniejszego zrozumienia tego okresu liturgicznego:

DATA ZMARTWYCHWSTANIA

Skąd się wzięła tradycja daty Zmartwychwstania? Data ta jest uzależniona od kalendarza żydowskiego, gdzie poszczególne miesiące rozpoczynają się od danego nowiu księżyca. Pierwszy miesiąc wiosenny wg kalendarza żydowskiego to tzw. miesiąc Nisan, a jak czytamy w Księdze Wyjścia, Pascha, uczta paschalna, była sprawowana 14 dnia miesiąca Nisan. Jest pewne dziś, że 14 dnia miesiąca Nisan Chrystus umarł, a 16 dnia Zmartwychwstał, dlatego niedziela po 14 dniu tego miesiąca Nisan stała się dla chrześcijan dniem, w którym obchodzono i czczono Zmartwychwstanie Chrystusa.

W Małej Azji w wieku II ()jeszcze do VIII wieku) obchodzono Zmartwychwstanie – to są obrządki Kościoła Wschodniego ale katolickie – dokładnie 14 dnia miesiąca, bez względu na to jaki to był dzień tygodnia.

Z racji podyktowanych prawem pracy, chrześcijaństwo przyjęło tradycję, że święto Zmartwychwstania Pańskiego jest obchodzone w pierwszą niedzielę, po 14 dniu pierwszego miesiąca wiosennego. W związku z tym, SOBÓR NICEJSKI w 325 r., zdecydował, że Wielkanoc zawsze będzie obchodzona w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Rozpiętość jest bardzo wielka – najwcześniej Wielkanoc może być 22 marca, a najpóźniej 22 kwietnia. Były propozycje, by ustalić stałą datę świąt Wielkanocy na pierwszą niedzielę kwietnia, ale z racji Tradycji Stolica Apostolska na to nie przystała.

OKTAWA WIELKANOCY

Okres Wielkanocny ma również swoją oktawę. W poszczególnych dniach po liturgii Wielkanocnej, czytamy w liturgii Słowa podczas Eucharystii, fragmenty Ewangelii o tzw. CHRYSTOPHANIACH – czyli o poszczególnych aktach objawienia się Zmartwych-wstałego Jezusa.

Sam pusty grób nie jest jeszcze dowodem na zmartwychwstanie, jest tylko jednym z elementów wskazujących na ten fakt. Dowodem jest dopiero fakt pojawiania się Zmartwychwstałego: od pierwszego dnia, kiedy Jezus przyszedł do Wieczernika do apostołów, żeby im przekazać władzę odpuszczenia grzechów; potem poszczególne spotkania z kobietami; z uczniami w drodze do Emaus; z uczniami, którzy byli nad jeziorem gdzie łowili ryby, a skończywszy na spotkaniu w Wieczerniku z apostołami i niewiernym Tomaszem – to wszystko są Chrystofanie, czyli zjawianie się Chrystusa po Zmartwychwstaniu. W związku z tym te wszystkie Chrystophanie są czytane w oktawie Wielkiej Nocy.

WNIEBOWSTĄPIENIE PAŃSKIE

W 40 dniu po Wielkanocy obchodzimy Wniebowstąpienie Pańskie, o którym czytamy w Dziejach Apostolskich. Jest to uroczystość znana już w wieku IV. Tradycja mówi, że Pan Jezus po swoim ziemskim życiu wstąpił do nieba jako Bóg i człowiek. Do tej pory Wniebowstąpienie było obchodzone w czwartek, bo tak wypadał 40-ty dzień po zmartwychwstaniu, ale obecnie zostało ono przeniesione na niedzielę i uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego – będzie to 7-ma niedziela wielkanocna.

ZESŁANIE DUCHA ŚWIĘTEGO

Pomiędzy Wniebowstąpieniem a Zesłaniem Ducha Św. jest 10 dni. Od piątku po 40-tym dniu od Zmartwychwstania rozpoczyna się 9-dniowa nowenna przed Zesłaniem Ducha Św. W 50 dniu po Zmartwychwstaniu Kościół obchodzi uroczystość Zesłania Ducha Świętego. W noc Zielonych Świąt Żydzi dziękowali Bogu za żniwa i składali Bogu w ofierze pierwociny. To święto żydowskie Zielonych Świąt było też wspomnieniem zawartego przez Boga na Synaju Przymierza z narodem wybranym.

Dla chrześcijan to święto żydowskie stało się okazją do obchodzenia tajemnicy Zesłania Ducha Św. W tradycji żydowskiej jest mowa o owocach Ducha Św., mówi się też, że Osoba Ducha Św. jest „owocem” Tajemnicy Paschalnej. Chrystus zapewniał: „Moje odejście z tego świata jest konieczne, jeśli nie odejdę do Ojca, nie poślę wam Ducha Pocieszyciela”, dlatego to jest owoc całej Tajemnicy Paschalnej. Dzień zesłania Ducha Św. kończy liturgiczny okres Wielkanocny.